Beleidsnota Dierenwelzijn Gemeente Beerse

Wat doe jij aan het welzijn van dieren?

We hebben allemaal (en dikwijls terecht) de mond vol over dierenwelzijn. En soms lijkt het erop dat “dierenwelzijn” bespreekbaarder is geworden dan “mensenwelzijn”. Eén van de redenen waarom dierenwelzijn bespreekbaarder is dan mensenwelzijn, kan liggen in het feit dat het woord “mensenwelzijn” niet in de woordenlijst van de Nederlandse Taal voor komt. Een vaststaand gegeven is dat, daar waar dieren het goed hebben, deze over het algemeen ook bijdragen tot “mensenwelzijn”. Binnen onze gemeente dragen wij het welzijn van onze inwoners hoog in het vaandel. Dus waarom dan ook niet het welzijn van dieren? De beleidsnota “dierenwelzijn” die voor u ligt, wilt aan dit algemeen welzijnsgevoel haar steentje bijdragen. Maar dit kan niet alleen gedragen en uitgevoerd worden door een gemeentebestuur; het moet gedragen worden door zoveel mogelijk inwoners, waaronder u!

Inleiding

Wat zegt Wikipedia over dierenwelzijn? Dierenwelzijn is het fysieke en gevoelsmatige welzijn van dieren. Het wordt gemeten aan de hand van indicatoren zoals gedrag, fysiologie, levensduur en voortplanting. De term dierenwelzijn kan ook op de menselijke bekommernis om het welzijn van dieren slaan.

Op 14 augustus 1984 werd de “Wet betreffende de bescherming en het welzijn der dieren”, beter gekend als “De Dierenwelzijnswet” goedgekeurd. Volgens deze wet dragen steden en gemeenten de verantwoordelijkheid voor zwervende, verloren of achtergelaten dieren op hun grondgebied. Het chippen en registreren van honden was reeds langer verplicht. Op 1 april 2018 traden de nieuwe regels in werking voor de identificatie en registratie van katten.

Deze decretale beslissingen zijn de leidraad geweest in het opstellen van dit beleidsplan.

1.      Beerse en het zwerfkattenproject

Door de wet van 1 april 2018 worden de verplichtingen van de gemeenten m.b.t. zwerfkatten uitgebreid en moeten ze:

  • een diervriendelijk plan voor de bestrijding van overlast door zwerfkatten opstellen en uitvoeren.
  • een meldpunt voor de inwoners oprichten.
  • de inwoners verwittigen vooraleer een vangactie plaatsvindt.
  • vrijgelaten zwerfkatten gecontroleerd voederen en voor beschutting zorgen.

1.1: Welke werkwijze gaat we implementeren m.b.t. zwerfkatten?

De gemeente gaat op zoek naar extra vrijwilligers en werkt samen met enkele dierenartsen uit Beerse die aan een verminderd tarief zwerfkatten castreren/steriliseren.

Zit er bij jou in de buurt een zwerfkat, dan moet je dit persoonlijk kunnen melden aan het onthaal van het gemeentehuis via een meldingsformulier of via het e-loket. Deze melding dient dan zo snel mogelijk behandeld te worden volgens onderstaande procedure:

  1. De vrijwilliger neemt telefonisch contact op met de melder om een afspraak te maken wanneer de kattenval wordt opgesteld.
  2. De vrijwilliger legt aan de melder uit hoe je de kattenval opstelt zodat de melder de val opnieuw kan installeren indien die per ongeluk afgaat zonder dat de kat gevangen zit.
  3. De melder verwittigt de vrijwilliger telefonisch wanneer de zwerfkat gevangen is.
  4. De vrijwilliger komt de zwerfkat ophalen en brengt de kat naar de dichtstbijzijnde dierenarts die deelneemt aan het zwerfkattenproject in Beerse.
  5. De dierenarts kijkt na of de kat niet gechipt is en zal de zwerfkat castreren, steriliseren of euthanaseren als de kat ongeneeslijk ziek is.
  6. De kat krijgt een kenmerk in het oor (een knip) waaraan men ziet dat de zwerfkat al behandeld werd.
  7. De vrijwilliger haalt de zwerfkat bij de dierenarts op en brengt de kat terug naar de vangplaats.

Als een kattin met kittens gevonden wordt, die nog niet te erg verwilderd zijn, wordt contact opgenomen met de Poezenmoeders of een asiel. Dit initiatief uitgaande van vrijwilligers plaatst kittens van zwerfkatten in opvanggezinnen om ze tam te maken. Indien dit lukt, worden deze dieren gecastreerd / gesteriliseerd + gevaccineerd, gechipt en geregistreerd. Er wordt een liefdevolle thuis voor gezocht. Dit project wordt gedragen door talrijke vrijwilligers uit meerdere gemeenten. Het is een succes!

1.2: Sensibilisatie van de bevolking

1.2.1:  “Een diervriendelijk gemeentelijk zwerfkattenbeleid.”

Op 25 januari 2019 is vanuit Departement Omgeving volgende publicatie verschenen: “Een diervriendelijk gemeentelijk zwerfkattenbeleid.”

Deze publicatie biedt een overzichtelijke leidraad met praktische tips omtrent:

  1. Lokaliseren van de zwerfkatten
  2. Sensibiliseren van de bevolking
  3. Trap / Neuter / Release principe:
    1. Trap: vangen
    2. Neuter: castreren / steriliseren (eigenlijk worden zowel katers als kattinnen gecastreerd dwz wegnemen van de geslachtsorganen – sterilisatie is het onderbinden of onderbreken van de eileiders/zaadleiders)
    3. Release: terugzetten /  laten adopteren
    4. Euthanasie: indien nodig

4. Monitoren / evalueren

Andere nuttige tips die men in deze publicatie kan vinden zijn:

  • zwerfkatten die in de tuin gevoederd worden door burgers, blijven zwerfkatten en de gemeente is hiervoor verantwoordelijk
  • Belang van chippen en registreren
  • Voorkomen dat huiskatten via het project gecastreerd / gesteriliseerd worden
  • Voederplaatsen voor zwerfkatten voorzien
  • De gemeente kan de technische dienst opdragen om de chip te controleren van overreden / gevonden honden en katten

1.2.2: Andere bruikbare info voor zowel katten als honden.

  • De Vlaamse Overheid (departement Omgeving – dierenwelzijn) heeft op de website bruikbare info + stelt mooi campagnemateriaal ter beschikking in de vorm van flyers, affiches.
    • Raamaffiches kunnen opgevaagd worden.
    • Flyer / affiche aanschaf dier: Ben jij klaar voor een huisdier?
    • Affiches: adopteer een dier (hond / kat / konijn / rat / cavia / kip)
    • Website adopteereendier.be: met 1 muisklik vind je het aanbod van alle asielen in Vlaanderen
    • Website huisdierinfo.be met diersoortspecifieke informatie op heel toegankelijke en toepasbare manier geschreven
  • Chippen en registratie van de chip is verplicht bij honden en katten die nu geboren worden of die van eigenaar veranderen ongeacht de leeftijd. Een degelijke registratie vereist het rijksregisternummer van de verantwoordelijke.
    • Flyer / affiche over verplichte registratie en verhuis bij honden
    • Flyer / affiche over verplichte sterilisatie,  registratie en verhuis bij katten
    • Sensibilisatie van katten eigenaars: poezen geregistreerd bij de vorige databank (ID chips) zijn niet automatisch overgenomen door de nieuwe database (Cat ID) begin 2018. Dit moet opnieuw worden aangepast door de dierenarts en was tijdelijk kosteloos, maar is dit niet meer sinds februari 2019. Heel veel eigenaars denken nu dat hun kat in orde is, maar als bvb bij een auto-ongeluk een chip wordt afgelezen is er kans dat de verantwoordelijke niet getraceerd wordt omdat de chip niet in de juiste databank zit…
  • informeren via gemeenteblaadjes, website, …
  • sensibiliseren
  • controleren: bvb. op de wekelijkse markt chip van honden controleren (politie?) – indien niet gechipt of foutieve adresgegevens, dit in orde laten brengen en opnieuw laten checken
  • een eenvoudig chip-afleestoestel is niet duur 93.95 Euro incl BTW (technische dienst / politie / brandweer?)

2. Beerse gaat voor geluidsarm vuurwerk.

Voor vele dieren is oudejaarsavond en het daarmee gepaard gaand vuurwerk, een echte nachtmerrie. Paarden kunnen uitbreken, honden en katten raken in paniek en lopen van huis weg. Geluidsarm vuurwerk kan even mooi zijn maar is vriendelijker voor de dieren. Meer en meer aanbieders van vuurwerk bieden geluidsarm vuurwerk aan. Als gemeente moeten wij een voorbeeld stellen. Daarom zal het gemeentelijk vuurwerk tijdens het feest van de Vlaamse Gemeenschap vanaf 2020 (of indien mogelijk reeds vanaf 2019) doorgaan met geluidsarm vuurwerk. De kostprijs zal waarschijnlijk hoger liggen, maar op deze wijze kunnen we de Beersenaren toch een fijn slotstuk geven bij het feest van de Vlaamse Gemeenschap zonder de dieren in gevaar te brengen.

Wat oudejaar betreft gaan er reeds meerder jaren de stemmen op om het oudejaarsvuurwerk te verbieden. Een verbod houdt echter ook in dat overtredingen gerapporteerd en gesanctioneerd moeten worden. Voor onze politiediensten een ondoenbare taak tijdens oudejaarsavond. Daarom moeten wij de aanbieders van vuurwerk, maar ook onze bevolking ,sensibiliseren om over te schakelen op geluidsarm vuurwerk en stellen wij tijdslimieten voor het afschieten van dit vuurwerk.

3. Beerse voorziet meer hondenweiden.

Beerse beschikt reeds over verschillende vrije uitloopzones voor honden. Zo hebben we een hondenweide o.a. aan de Beemdenstraat, Blakheide en Eksterheide. We wensen ook een losloopzone aan te leggen in het park achter het huidige gemeentehuis en dit aanpalend aan het dierenverblijf.

Dit is echter niet voldoende. Elke ingang van een losloopgebied moet voorzien worden met:

  • Een gedragscode (vaccinatie, gechipt, ontwormd, …)
  • Nuttige telefoonnummers (dienst openbare werken, dierenartsen, …)
  • Verplicht bijhebben van hondenpoepzakjes
  • Vuilnisbakjes die regelmatig geledigd worden

Verder durven wij de vraag stellen of het ter beschikking stellen van hondenpoepzakjes soelaas brengt. In ieder geval niet voor het “dierenwelzijn”. We stellen vast dat deze zakjes meer en meer gebruikt worden als diepvrieszakje i.p.v. waarvoor ze zouden moeten dienen. (is dat écht zo?) Daarenboven is de eigenaar van een hond zelf verplicht zakjes mee te hebben.

4. Beerse laat huisdieren toe in woonzorgcentrum en serviceflats: de link tussen dierenwelzijn en mensenwelzijn.

Huisdieren zijn vaak het laatste element dat ouderen een “thuisgevoel” geeft. Hiervan afscheid nemen kan aanleiding geven tot schrijnende toestanden. Ook al kan een gezelschapsdier de mens niet vervangen, het kan een aanvullende factor zijn en een bron van communicatie. We moeten ons in eerste instantie de vraag durven stellen of we in ons woonzorgcentrum of serviceflats huisdieren (kunnen) toelaten. Staan we dit toe, dan komen er ook andere vragen naar boven zoals het voorzien van voldoende faciliteiten in het woonzorgcentrum en serviceflats; eerder een moeilijk opdracht in de huidige infrastructurele voorziening.

Daarnaast echter bestaat het principe van aai-honden (= snoezelhonden) . Mensen met een “aai-hond” kunnen veel vreugde brengen bij bewoners van woonzorgcentra. Het aaien van een sociaal dier verlaagt niet alleen de bloeddruk, het is ook een prettige en hartverwarmende trooster en een sociale katalysator. Het dier geeft liefde, warmte genegenheid. Het sociaal contact dat hierdoor ontstaat is van groot belang.

Daarom stellen we de volgende acties voor:

  • Bevraging binnen de medewerkers
  • Bevraging bij bewoners via de gebruikersraad
  • Op zoek gaan naar het geschikte dier; opleiding voorzien
  • Nodige fasciliteiten voorzien incl. verzekering
  • Arts en Dierenarts raadplegen

5. Beerse wil een bijenvriendelijke gemeente worden.

Dat de bijenpopulatie de laatste jaren sterk afneemt, is ons allen gekend. Daarom is er meer actie nodig om de bijensterfte een halt toe te roepen.
Werken aan een bijenvriendelijk groenbeheer zorgt voor een betere leefomgeving en meer biodiversiteit. We moeten dit implementeren in ons groenbeleid door het gebruik te maken van bloemenmengsels, het aanleggen van vlindertuinen, insectenhotels. Ook bij het aanplanten van bomen en struiken kan rekening gehouden worden met bij-vriendelijke soorten zoals de wilg, cotoneaster, berberis, lonicera nitida. Ook het gefaseerd maaien (iets wat we nu al doen) komt de bijenpopulatie ten goede.

Niet alleen de gemeente speelt hierin een rol, ook onze bevolking moet geïnformeerd worden. Voor hen is het niet altijd even duidelijk waarom er gekozen wordt voor een gefaseerd maaien of een extensief groenbeheer. Verder kan de bevolking ook een rol spelen in het realiseren van een bijenvriendelijke gemeente door zelf bij-vriendelijke planten of struiken aan te planten.

Willen we onze inwoners hiervoor sensibiliseren, dan zouden we dit kunnen doen door een pakket van bij-vriendelijke planten en struiken via een groepsaankoop aan te bieden.

6. Beerse heeft aandacht voor trekvogels

Trekvogels vliegen over grote afstanden. En vermits vliegen veel energie kost, halen de vogels dit uit hun voedsel. Veel trekvogels eten zich dan ook dik voor de trektocht en stapelen vet op als energiebron. De mate van opvetten bij trekvogels is een goede graadmeter voor succes tijdens de trek en voor de broedperiode erna. Als gemeente kunnen wij ons steentje bijdragen in dit opvettingsproces.

De bessenstruiken (lijsterbes, meidoorn) zijn ideale “wegrestaurants” voor trekvogels. Daarnaast zijn trekvogels ook een groot voordeel voor besdragende bomen en struiken. Ze verspreiden hun zaden via hun uitwerpselen. Net zoals we een bijenvriendelijk groenbeheer implementeren, kunnen we eveneens een trekvogel vriendelijk groenbeheer voorzien door het aanplanten van trekvogels vriendelijke bessenstruiken.

Zieke of gewetste vogels die gevonden worden kunnen binnengebacht worden in het Vogel Opvang Centrum (VOC) in Herenthout.

7. Beerse heeft aandacht voor andere diersoorten

Niet alleen katten, honden, bijen en trekvogels verdienen onze aandacht maar ook andere diersoorten.

  • Veilige ovesteekplaatsen: Reeds jaren draagt Beerse zorg voor de paddentrek. Als gemeente willen we dit initiatief blijven ondersteunen. Verder zullen wij, daar waar mogelijk, amfibietunnels voorzien zodat padden en andere amfibiën veilig kunnen “oversteken”. Daarnaast voorzien we een “ecoduct” bij het bouwen van een nieuwe vaste oeververbindning over het kanaal. Deze ecoduct verbindt de natuurgebieden ten zuiden en ten noorden van het kanaal met elkaar. Hierdoor kunnen grotere dieren (ree, vos, konijn, …) zich gemakkelijk van het ene naar het andere gebied verplaatsen zonder in het kanaal terecht te komen.
  • Vleermuizen: de lichtpollutie zoveel mogelijk verminderen door stelselmatig andere straatverlichting te voorzien en de lichtschema’s aan te passen.
  • De kip als huisdier: Kippen zijn de beste composteerders. Wie kippen houdt, bespaart heel wat energie (en centen). Etensresten kunnen meteen in het kippenhok en het groente- en fruitafval moet niet mee in de groencontainer. Daarenboven is een kakelvers eitje bij het onbijt niet te versmaden. Als gemeente geven wij de inwoners de kans om, d.m.v. een groepsaankoop, een tweetal kippen aan te schaffen.
  • Om de kippeneigenaars goed te informeren, organiseren we een practisch info-moment gegeven door een dierenarts gespecialiseerd in pluimvee (Tom Verbeek – Trigenio Nijlen)
  • Ongewenste dieren zoals ratten: Een rat voelt zich in de buurt van de mens zo goed dat ze nooit helemaal uitgeroeid kan worden. Iedereen is bij wet verplicht om op zijn eigen terrein de bruine rat te bestrijden (KB van 19 november 1987). Daarom moeten we onze inwoners inlichten over hoe de bruine rat te bestrijden.
  • De provincie Antwerpen heeft een folder uitgebracht die de verschillende fasen bespreekt in de bestrijding van de rat. Deze folder kan gratis gedownload worden van de website van de provincie. In onze gemeentelijke nieuwsbladen kunnen we eveneens deze informatie brengen aan de inwoners. https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dlm/dienst-integraal-waterbeleid/beheer-van-de-waterlopen/exotenbestrijding.html.Hier vindt men de folder Bestrijding van de bruine rat.

8. Beerse heeft oog voor het verband tussen dierlijk en menselijk geweld

Fysiek geweld, maar ook emotioneel geweld in het gezin is schokkend, en de rol van huisdieren daarin is dikwijls nog schokkender. Onderzoek heeft aangetoond dat er een grote correlatie bestaat tussen mishandeling van dieren en mishandeling van mensen. Wanneer een persoon dieren mishandelt, bestaat er een groot risico dat deze ook mensen mishandelt of gaat mishandelen.

Als gemeente kunnen wij hieraan weinig doen. Wel kunnen wij gezondheidswerkers sensibiliseren en het probleem ter sprake brengen in de gezondheidsraad met als doel het vergroten van bewustzijn over de relatie die er bestaat tussen geweld tegen mensen en dieren. Ook spelen de lokale dierenartsen hierin een bijzondere rol. Het zijn zij immers die als eersten dierlijk geweld onder ogen krijgen. Het zijn zij die deze gegevens moeten kunnen uitwisselen me de eerste lijnszorgers met als doel te komen tot een betere preventie en vroeg signaleren van huislijk geweld met mensen en dieren als slachtoffers. (project van dierenartsen uit de werkgroep ethologie en SAVAB Small Animal Veterinary Association of Belgium). Een veilige thuis voor mens en dier, daar moeten we ons sterk voor maken!

9. Beerse wil input van de bevolking in dierenwelzijn en wenst inzicht te krijgen in katten-AIDS en kattenleucose

Dierenwelzijn is een taak voor elke inwoner. Daarom gaan wij onze inwoners, scholen, verenigingen vragen om voorstellen te doen die het welzijn van dieren aanbelangt. Daarom zal de rubriek dierenwelzijn op onze gemeentelijke website geactualiseerd worden met links naar dierenwelzijn gerelateerde organisaties zoals meldpunt verwaarloosde-mishandelde dieren, asielen, dierenartsen, enz.

Ook al is AIDS bij katten niet besmettelijk voor de mens, toch moet het onze aandacht vragen. Feline Immunodeficientie Virus (FIV) of kattenaids is een ziekte die niet alleen van belang voor fokkers met raskatten maar ook voor eigenaren van “gewone” huiskatten want helaas komt FIV bij alle soorten katten voor. Het virus kan worden overgebracht via vecht- en bijtwonden. Kittens kunnen tijdens de dracht besmet worden wanneer de moederpoes tijdens de dracht besmet wordt met FIV. Ook kunnen kittens met FIV besmet worden via de melk wanneer de moederpoes besmet is. Katten met kattenaids kunnen stokoud worden, maar zijn, zoals mensen met aids, vatbaar voor soms banale infecties. FIV + katten kunnen het virus verspreiden in hun omgeving. Helaas is er geen behandeling beschikbaar om het virus uit te roeien. (opvang voor AIDS-katten: BuddyKat in Limburg)

Minstens even belangrijk is het Feline Leukemia Virus (FeLV). Infectie gebeurt zoals bij het FIV virus, maar ook via normaal sociaal contact van katten onderling via speeksel (bvb bij likken, simultaan eten uit een bordje, …). Een zeldzame kat geneest van het virus. De meeste katten echter dragen het virus een tijdje in zich zonder symptomen te vertonen. Ze verspreiden het virus tot de ziekte op een dag doorbreekt en tumoren, hematologische afwijkingen, immuniteitsproblemen krijgen. De meeste katten overleven dit stadium niet.

Wat kan een gemeente hieraan doen?

  • In kaart brengen van het kattenaids en kattenleucose probleem binnen onze gemeente door de dierenartsen te bevragen.
  • De kans op infectie met FIV en FELV kan verminderd worden door de inwoners te stimuleren een kater en kattinnen te laten castreren/steriliseren waardoor er minder kans is op dekkingen en vechtpartijen.

10. Beerse promoot vegetarische snacks bij evenementen

Mensen worden zich steeds bewuster van het feit dat het absoluut geen kwaad kan om nu en dan eens een vegetarische maaltijd in te lassen. Minder vlees eten, is immers goed voor het klimaat en het dierenwelzijn. Steeds meer en meer proucenten beseffen dit waardoor het marktaanbod van vegetarische produkten steeds groter wordt.

Omdat Beerse zich in wil zetten voor het klimaat en het dierenwelzijn, gaan wij vegatarische snacks promoten op evenementen die op ons grondgebied worden ingericht.

Slot

Als we tijdens deze en komende legislatu(u)r(en) de punten van dit beleidsplan uitvoeren, dan mag Beerse met fierheid de titel van “Gemeente waar dieren – wel – zijn” dragen.

Contactgegevens dierenwelzijn

Dienst Openbare Werken – politie – brandweer

Dierenartsen Beerse

  • Dirk en Dieter Geentjens 014/615974 – Vossenbrugstraat 22 Beerse
  • Het Binnenhof 014/622020 – Bisschopslaan 68 Beerse
  • Caroline Schillemans – 0476/423706 – Den Abt 118
  • Ann Seuntjens – 03/30910914 – Statiestraat 3 Vlimmeren
  • Bert Van de Poel – 014/611252 – Brugstraat 24 Beerse

Vogelopvangcentrum Herenthout

Opvangcentrum voor Vogels en Wilde Dieren
Langstraat 29/1
2270 Herenthout (België)
Tel: 014 51 40 41
E-mail: info@vocneteland.be

Dierenasiel Veeweyde Weelde

Toekomststraat 4
2381 Weelde-Statie

Openingsuren:
MAANDAG TOT EN MET ZATERDAG van 11.00-12.30u / 13.30-16.30u
Zon- en feestdagen gesloten!!

Telefoonnummer:
014/658626

E-mailadres:
veeweyde.weelde@skynet.be

Poezenmoeders Turnhout

www.poezenmoeders-turnhout.be    0494/727655

Meldpunt verwaarloosde dieren van de Vlaamse Overheid (Departement Omgeving):

https://www.lne.be/meldpunt-verwaarloosde-of-mishandelde-dieren

Share this Post